Αν και από την μια μεριά τα πλοία με την αρχαία τεχνική ήταν ελαφρά και διακρίνοντο από ιδιαίτερη σταθερότητα, από την άλλη η κατασκευή τους ήταν χρονοβόρα με αρκετές δυσκολίες και απαιτούσε πολύ εργατικό δυναμικό.
Πιθανώς αυτοί ήταν και οι λόγοι που η τεχνική αυτή εγκαταλείφθηκε πρίν τον 11ο αιώνα μ.Χ. Για την χρονική περίοδο που συνέβη αυτή η αλλαγή, πολύ αποκαλυπτικές είναι οι μαρτυρίες που προκύπτουν από τις ανασκαφές που έγιναν κοντά στην ακτή της Μ. Ασίας, απέναντι από την Κω, στο νησάκι του Yassi Ada και στo λιμάνι του Serce Liman.
Η ανασκαφή για την ανέλκυση του πλοίου του «Yassi Ada», ενός Βυζαντινού Εμπορικού πλοίου του 7ου αιώνα μ.Χ. , έγινε τα τέσσερα καλοκαίρια, από το 1961 έως το 1964, από ομάδα αρχαιολόγων του Πανεπιστημίου της Pennsylvania με επικεφαλής τον καθηγητή κ. George Bass. To πλοίο διασώθει κατά το 60% περίπου και βρίσκεται στο Μουσείο του Bodrum (στην Αρχαία Αλικαρνασσό της Μ. Ασίας). Η κατασκευή του παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον μιας και αποτυπώνει την αλλαγή που συμβαίνει αυτή την χρονική περίοδο από την αρχαία τεχνική «shell first» στην νεότερη «skeleton first» (πρώτα ο σκελετός).
Αναλυτικότερα από την μελέτη που έκανε ο Καθηγητής κ. Richard Steffy προκύπτει ότι η κατασκευή των υφάλων του σκάφους έγινε με την αρχαία τεχνική με μόρσα και καβίλιες και εκ των υστέρων προσθήκη των νομέων. Στην συνέχεια τοποθετήθηκαν σκαρμοί εκατέρωθεν της καρίνας πάνω στους οποίους στηρίχθηκε το υπόλοιπο πέτσωμα κατά τρόπο ανάλογο με την νεότερη τεχνική.
Την ολοκλήρωση αυτής της στροφής στην τεχνική της ξυλοναυπηγικής επιβεβαιώνει και η ανασκαφή του ναυαγίου στο λιμάνι του Serce Liman ενός άλλου Βυζαντινού Εμπορικού πλοίου του 11ου αιώνα μ.Χ. του οποίου η κατασκευή έγινε εξ ολοκλήρου με την νεότερη τεχνική.
Πηγές - Σχετική Βιβλιογραφία:
- An 11th century shipwreck at Serce Liman, Turkey, George F. Bass.
Yassi Ada. A seventh-century Byzantine Shipwreck, G. Bass and Frederick Η Van Doornick, 1982.
