Σύμφωνα με τον ιστορικό μελετητή της Ελληνικής Παραδοσιακής Ναυπηγικής κ. Κ. Δαμιανίδη, η κατασκευή ναυπηγικού μοντέλου (της μισής γάστρας και κατά τον διαμήκη άξονα του σκάφους) πριν την κατασκευή του πραγματικού σκαριού, αποτελούσε μία πρακτική σε κάποια ναυπηγεία του 20ού αιώνα. Τα «μισομόδελα» κατασκευάζονταν από τον ναυπηγό και αποτελούσαν την τρισδιάστατη απεικόνιση κάποιου μεγάλου σκαριού συνήθως σε κλίμακα 1:20.
Mισομόδελα και εργαλεία του Πολιχνίτου Μυτιλήνης...Καρνάγιο Γιαμουγιάννης
Ο βασικότερος λόγος κατασκευής τους ήταν η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ ναυπηγού και πλοιοκτήτη που είχε πλέον «εικόνα» της επιθυμίας του και στην συνέχεια η μεταφορά των ναυπηγικών γραμμών του μοντέλου στην «σάλα» (κυρίως για μεγάλα σκάφη) και ο καλύτερος έλεγχος στην κατασκευή του πραγματικού σκαριού.
Τα «μισομόδελα» κατασκευάζονταν συνήθως με δύο τρόπους.:
Ο πρώτος τρόπος βασιζόταν στην χρησιμοποίηση σανίδων πάχους μέχρι 2 cm και μήκους-πλάτους ικανών να αποτυπώσουν τις διαστάσεις του σκαριού σε κλίμακα 1:20.
Οι σανίδες αυτές, αφού καρφώνονταν μεταξύ τους κόβονταν και διαμορφώνονταν (με ξυλογλυπτική) στο επιθυμητό σχήμα της γάστρας του σκαριού. Από το μοντέλο αυτό (και μετά την εμπορική συμφωνία.) λύνονταν τα κομμάτια (των σανίδων) και μεταφέρονταν οι ναυπηγικές γραμμές (των κατόψεων και των θέσεων των νομέων) στην «σάλα» για την κατασκευή του πραγματικού σκαριού.
Mισομόδελα και εργαλεία
Ο δεύτερος τρόπος βασιζόταν στην κατασκευή υπό κλίμακα της καρίνας των ποδοσταμάτων αλλά και των νομέων του σκαριού.
Η κατασκευή των υπό κλίμακα νομέων ξεκινούσε από τους βασικούς (μεσαίο-πλώρης, πρύμνης) και στην συνέχεια προστίθονταν οι ενδιάμεσοι νομείς που συμπλήρωναν το επιθυμητό σχήμα. Ομοίως και με αυτόν τον τρόπο, στην συνέχεια μεταφέρονταν οι ναυπηγικές γραμμές του μοντέλου στην «σάλα» για την κατασκευή του πραγματικού σκαριού.
Η ύπαρξη «μισομόδελων» αυτής της τεχνικής είναι σπανιότερη από τον πρώτη (ίσως λόγω μεγαλύτερης δυσκολίας) και από τους Αγγλόφωνους λόγω της ομοιότητας του μοντέλου με φωλιά πτηνών αποκαλείται «"hawk's nest" half model».
Σήμερα τα μισομόδελα αποτελούν τεχνοτροπία μοντελισμού και χρωματισμένα αποτελούν μέρος διακόσμησης χώρων και σκαφών και λίγοι γνωρίζουν ότι απετέλεσαν βασικό εργαλείο της Παραδοσιακής μας Ναυπηγικής.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΝΑΥΠΗΓΙΚΗ - Κώστας Α. Δαμιανίδης
Φωτογραφίες από μισομόδελα και εργαλεία του Πολιχνίτου Μυτιλήνης, καρνάγιο Γιαμουγιάννης
http://www.dukeboats.gr/
